Bericht 7

Acht weken niet geschreven. Acht weken waarin veel is gebeurd in positieve zin. Van een prachtig en inspirerend bezoek aan de Biënnale in Venetië tot heel hard borduren om het nieuwe kunstwerk van Evelien Verkerk en mij af te hebben voor de tentoonstelling Art Overijssel Proof! in de HeArtGallery in Hengelo. En over dat laatste gaat dit blog.

Een zachte witte wolk vol schuld en onschuld

In week 4 deed ik een oproep. Gevraagd: 100 procent witte, liefst oude zakdoeken met of zonder wit borduursel of randjes. 
Tot grote vreugde van Evelien Verkerk en mij kregen we een groot aantal zakdoeken opgestuurd. Ze kwamen onder andere van markten in Frankrijk, van vergeten zolders, uit kringloopwinkels en oude linnenkasten. Aan sommige zat een verhaal vast en in sommige zaten gaatjes. We kwamen uiteindelijk uit op zo’n 120 zakdoeken en daar waren we heel blij mee.

Met de zakdoeken, een symbool van troost en tranen, maakten we de installatie ‘De Onschuldigen’, waarmee we aandacht vragen voor alle aanslagen die er in de hele wereld sinds New York 9/11 zijn geweest. Tienduizenden onschuldige mensen vonden daarbij de dood. Ze waren op het verkeerde moment op de verkeerde plek.

Op internet vonden we een schokkende lijst waarop meer dan 400 aanslagen staan beschreven. Die ontstellende opsomming was ons uitgangspunt. We besloten om niet het aantal slachtoffers op de zakdoeken te borduren, alleen de plaats en de datum. Om toch verschil te maken in de aanslagen kozen we voor verschillende tinten grijs waarbij heel licht grijs aangeeft dat er weinig slachtoffers te betreuren zijn en zwart aangeeft dat er meer dan duizend mensen zijn omgekomen. Omdat aanslagen volkomen willekeurig worden gepleegd, zijn alle data door elkaar geborduurd.

Het was heftig om eraan te werken omdat achter elke plaatsnaam en datum schuldeloze mensen zitten zoals jij en ik: het had ons ook kunnen overkomen. Daarbij realiseerden we ons vaak wat het betekent om in het behoorlijk veilige Nederland te leven. Wat opviel was dat er, relatief gezien, in Europa en Amerika weinig aanslagen zijn geweest. De meeste aanslagen zijn gepleegd in Azië, Afrika en het Midden-Oosten. Een plaats als Bagdad of Mogadishu komt onthutsend vaak voor op de lijst en dus ook op onze zakdoeken.

Afgelopen woensdag togen we naar Hengelo, onder mijn arm een grote rol met daaromheen zakdoeken gewikkeld, onder de arm van Evelien twee grote vierkante platen waartussen haar zakdoeken zaten.

Natuurlijk hadden we een beeld hoe het eruit moest komen te zien. We hebben wel vaker een installatie opgebouwd, maar het is toch elke keer anders qua situatie. We besloten om eerst alles ‘proef’ te hangen en de zakdoeken met tape te bevestigen.

Al met al waren we daar bijna de hele dag mee zoet, want tijdens dit proces waren er een aantal veranderingen nodig om het totale beeld goed te krijgen. Het werd een zachte witte wolk vol schuld en onschuld, waar je onder door kunt lopen. Smetteloos, zonder ook maar één bloedspat. Een hommage aan al die mensen die van het ene moment op het andere niet meer door mochten met leven.

Zaterdag moesten we terug om de installatie af te maken. De zakdoeken moesten worden vastgezet; door ze vast te naaien in de draad zouden ze niet gaan verschuiven. Een heel precies werk wat ons de hele dag kostte. Toen we de laatste steek hadden gezet en de laatste lijn weer hing, waren we blij met het resultaat. Blij? Kan dat bij zo’n aangrijpende thematiek? Ja, dat kan. We hebben geprobeerd vorm te geven aan wat ons en veel, veel anderen heftig emotioneert.

De opening zondagmiddag 19 november was druk bezocht. Vrienden en oud-collega’s kwamen kijken. Er werd goed en veel gereageerd op ons werk. ‘Geraakt’ en ‘ontroerend’ waren woorden die vaak vielen. En ook ‘wat prachtig uitgevoerd’. Ook op Facebook kwamen bewogen reacties los toen er foto’s werden geplaatst.

Vandaag, twee dagen na de opening zit ik nog na te denken over mogelijkheden om het werk ook op andere plekken te exposeren.

Dank aan Henriette Tavernier van Art Overijssel Proof!, die zo hard heeft gewerkt om de 
prachtige tentoonstelling voor elkaar te krijgen. Dank ook aan alle vrijwilligers (en speciaal aan Wil Kuipers die er zaterdagmorgen was om voor ons de deur open te doen) van de HeArtGallery die alle kunstenaars ondersteunden bij het ophangen en uitlichten.

En natuurlijk ook veel dank aan Evelien Verkerk waarmee het werken, ondanks dat we jaren niets meer samen hadden gemaakt, weer als van ouds ging.

De tentoonstelling Art Overijssel Proof! is te zien t/m 10 december 2017.

HeArtGallery
Drienerstraat 35
7551HK Hengelo

Openingtijden: 
woensdag, vrijdag en zondag 13.00 - 17.00 uur
donderdag 13.00 - 19.00 uur
zaterdag 12.00 - 17.00 uur